Depremlerin Tarıma ve Toprak Verimine Etkisi
Depremlerin tarıma ve toprak verimine etkisi birçok insan tarafından merak edilen bir husustur. Depremler, yer kabuğundaki bir fayda yavaş yavaş biriken stres enerjisinin aniden serbest bırakılmasından kaynaklanır. Tektonik plakaların çarpışma bölgesinde depremler ve volkanlar sıklıkla oluşur.
Depremlerin Tarıma ve Toprak Verimine Etkisi Nedir?
Bilindiği gibi deprem, en korkutucu doğa olaylarından biridir. Depremler, altyapıyı, fabrikaları ve binaları tahrip eder ve sıklıkla yüksek sayıda insan kayıplarına yol açar. Deprem, baraj patlamaları, sel, hasat edilmemiş mahsullerin ya da sulama sistemlerinin zarar görmesi sonucunda tarım bundan olumsuz etkilenir.
Depremlerin tarıma ve toprak verimine etkisi oldukça fazladır. Tarımın afetlerden en fazla etkilenen alan olduğu söylenmektedir. Diğer yandan tarım ürünlerinin insanların yaşamı ve beslenmesi için gerekli olduğu düşünüldüğünde de en hassas alanlardan biri de tarımdır. Sismik bir felaket halinde tarımın karşı karşıya olduğu bazı riskler vardır. Bunlar:
- Yolların köprülerin ve patikaların altyapısında hasar.
- Evlerde, çiftlik evlerinde, depolarda ve diğer binalarda hasar.
- Su ve kanalizasyon borularının kırılması ve sonuç olarak suyun kirlenmesi.
- Elektrik kesilmesi
- Heyelan ve çökmeler
- Doğal barajların ve setlerin oluşumu
Depremlerin Tarıma ve Toprak Verimine Etkisi Hakkında Diğer Önemli Bilgiler
Depremler, büyüklüklerine bağlı şekilde tarımsal uygulamalarda duraklama ve gecikme gibi çeşitli etkiler yaratır. Diğer yandan üretim kaynaklarının zarar alması ve bunlara erişmede zorluk da oluşur.
Deprem sebebi ile tarım arazilerinde meydana gelen kırılma, çatlak ve heyelan, tarım arazilerinin kullanımını bir hayli zorlaştırır. Hatta engeller. Depremlerin tarıma ve toprak verimine etkisi bu alanda kendini gösterir. Tarımsal sulama sistemleri yani sulama kanalları gibi tarımsal yapılar da ciddi manada zarar alır. Depremlerin etkisi ile yaşanan göç durumları, tarımsal üretimi olumsuz anlamda etkiler.
Diğer taraftan depremlerin hayvansal ve bitkisel üretim faaliyetleri üzerinde de olumsuz sonuçları vardır. Bunlar tarımsal üretim işlemlerinin gecikmesi ya da gerçekleştirilmemesi biçiminde olabileceği ürün, depolanan girdi ve hayvan kaybı biçiminde de olabilmektedir.
Depremlerin tarıma ve toprak verimine etkisi konusunda şunları da söylemeliyiz: Çökme ve kayma gibi durumlar hasadı daha da zorlaştırır. İmkansız hala bile dönüştürebilir. Hayvan yemlerinin enkaz altında kalmasından ötürü yem sıkıntısı sorunu da ortaya çıkabilir.
Enerjiye gereksinim duyan bitkisel ve hayvansal üretim süreçleri, uzun zamanlı elektrik kesintileri ve yakıt azlığı sebebi ile kayıplara yol açabilmektedir. Depremlerin tarımdaki olumsuz etkilerine bağlı biçimde bitkisel ve hayvansal üretimin kalite ve miktarında oluşabilecek azalmalar da şüphesiz ki, fiyatı etkiler.
Gıda tedarik zincirinin depolama, taşınma, işleme, toptan ve perakende ticaret gibi pek çok aşamasında meydana gelebilecek aksaklıklar, tarım ürünlerinde kayıplara yol açarak, mahsul fiyatlarının yükselmesine neden olabilir. Bu tür gelişmeler, öncelikle gıda enflasyonunu ve sonrasında da genel enflasyonu teşvik edebilir.
Şunu da belirtmekte yarar var. Ülkemizin tarım ve orman ürünler ihracatının ortalama yüzde yirmisi deprem riski olan bölgelerden gelir. Deprem bölgelerinin tarımsal ihracatının yarından fazladı da Gaziantep’ten gelmektedir. Son yaşanan depremin ülkemizdeki etkisinin tarımda yarattığı hasar ve kayıplar ise ortalama yirmi beş milyar civarındadır.
Toprak Verimi Hakkında Bilinmesi Gerekenler
Depremlerin tarıma ve toprak verimine etkisi hakkında bilgi verdik. Şimdi de toprak verimi ile ilgili diğer önemli unsurlara değinelim. Her ne kadar bastığımız ya da bitkilerin yerleştirildiği yer gibi görünse de gerçek şu ki verimli toprak, orada yaşayan bitkilere gerekli su ve besin maddelerini sağlama kapasitesine sahiptir. Bu yüzden tarımda toprağın verimliliği, tarlada çalışan herkes için dikkate alınması gereken bir husustur.
Malçlama olarak da isimlendirilen bir yöntem, toprağın yapraklar ya da diğer organik malzemeler kullanılarak kaplanmasından oluşur. Bu sayede nem daha uzun süre muhafaza edilir ve erozyondan etkilenme ihtimali azalır. Havalandıran ve besin oluşumunu kolaylaştıran canlıların sayısı arttıkça toprağın verimliliği de artar.
Organik ve ayrışmış gübre, besin bileşenlerini anında sağlar. Bu da toprağın verimliliğini yükseltir. Sürekli toprak işleme, çoğunlukla nemli olan alt katmanları açığa çıkarır, suyun buharlaşmasına ve topraktaki nem seviyesinin düşmesine sebep olur.
Diğer yandan toprak erozyonunun artmasına ve dolayısıyla verimliliğin azalmasına da neden olur. Mümkün olduğu kadar az toprak sürüldüğü zaman mevcut organik madde ayrışabilir ve besin sağlayabilir.
