Sazangiller familyasının bir alt türü olan havuz balığı, sazan balığıyla benzer özelliklere sahiptir. Sazan ve havuz balığını birbirinden ayıran en belirgin özellik ise havuz balığının sırtının daha yüksek ve yassı olmasıdır. Bunun yanı sıra farinks dişlerinin tek sıralı, ağzının bıyıksız ve yüzgecinin girintili olması diğer ayırıcı özelliklerdendir. Sıklıkla metalik sarı renginde görülen balık, gri ve yeşilimsi renklerde de karşımıza çıkmaktadır.
Genellikle kahverengi – yeşil sırtlı görülen balığın karın bölgesi beyaz – sarı, yan tarafları ise sarı – kırmızı renkte olmaktadır. Bu nedenle çok fazla renk kombinasyonuna sahip havuz balığıyla karşılaşılmaktadır. Çok yavaş büyüyen bu balık türü ortalama 300 – 600 gr olmakla birlikte maksimum 2-3 kg ağırlığına ulaşmaktadır. Ortalama boy uzunluğu ise 15 – 25 cm olan havuz balığı, 60 cm boyuna kadar ulaşmaktadır.
Havuz Balığının Özellikleri
Havuz Balıkları, genellikle yüzdüklerinden dolayı diğer balıklardan daha az yiyecek ihtiyacı duymaktadırlar. Sık sık beslenmeleri gerekmemektedir. Maddi açıdan ucuza mal edilen havuz balıkları, sağlıklı, temiz bir ortamda en rahat şekilde her gün beslenebilmektedir.
Bu balıklar ince hareketli ve zarif balıklardır. Çoğunlukla kahverengi, yeşil ve sarı renkte görülmektedir. Havuz balığının büyük bir gövdesi, düz kabuklu cildi, renkli yumuşak ve uzun gövdesi vardır. Ayrıca yaklaşık 8-10 cm uzunluğunda olup, 15 cm’e kadar büyüyebilmektedirler. Havuz balıkları ile sazanlar, çiftleşebilme potansiyeline sahiptir. Bununla birlikte, bazen daha büyük havuz balıklarının diğer küçük balıkları yemesi de söz konusu olabilmektedir.
Havuz Balığı Nasıl Bakılır?
Japonya ve Çin’de bulunan sazanların evcilleştirilmesi ile ortaya çıkan havuz balıkları, tatlı sularda yaşamaktadır. Dünyanın dört bir yanında akvaryumlarda ya da havuzlarda bakılabilmektedir. Ancak havuz balığı bakımında en önemli kriter su şartlarıdır. Sıcağı sevmesinden ötürü havuz balığı bakımı da en uygun su sıcaklığı 22 ila 28 derece aralığıdır.
Özellikle su sıcaklığı 10 derecenin altına düştüğünde havuz balıkları yem almayı kesmektedir. Öte yandan akvaryum ve havuzda bakılabilen bu balık türünde suyun içerisindeki oksijen miktarı da oldukça önemlidir. En uygun 5-6 mg/lt civarında olması gereken suyun oksijeni kesinlikle 3-3.5 mg/lt değerinin altına düşmemelidir. Suyun pH değerinin ise havuz balığı bakımında 5.5 ile 10.8 arasında olması idealdir.
Yem tüketiminde ise seçici olmayan havuz balığı, hayvansal ve bitkisel kökenli yemleri severek tüketmektedir. Ancak havuz balıkları da belirli bir besin gereksinimleri bulunmaktadır. Protein, mineraller, karbonhidrat, vitaminler, yağ ve su ihtiyacı vardır. Bu nedenle havuz balıklarına verilecek yemlerin dikkatli seçilmesi oldukça önemlidir.
6-8 haftalık olana kadar havuzda kendiliğinden oluşan tabi yemlerle beslenmektedir. Sonrasında ise günde 6 defadan başlamak üzere palet yeme geçilir ve verilen yem sıklığı günde 2 defaya kadar düşürülür. Yem verilirken dikkat edilmesi gereken verilecek yem miktarının su sıcaklığının onda biri kadar olmasıdır. Örneğin; su sıcaklığı 20 derece ise verilecek yem miktarı canlı ağırlığının yüzde 2’si, 25 derece ise yüzde 2,5’idir.
Havuz Balıklarının Besin Değerleri
Bilindiği üzere protein içeriği yüksek en sağlıklı gıdaların başında balıklar gelmektedir. Omega-3 asitleri bakımından zengin olması nedeniyle vücudun dışarıdan alması gereken desteği tek başına sağlamaktadır. Bu nedenle gerek 6 aydan büyük bebekler gerekse yetişkinler sık sık balık tüketimine dikkat etmektedir.
Genellikle havuzlarda, akvaryumlarda ve küçük göllerde süs balığı olarak yetiştirilen havuz balığının iri boyda olanları besin olarak tüketilmektedir. Lezzet bakımından da oldukça zengin olan balık, işletmelerinin bahçelerinde bulunan havuzlarda sıkça karşımıza çıkmaktadır. Havuz balığının besin değeri 100 gr üzerinden incelendiğinde ortalama 145 kaloriye, 7,1 yağ oranına, 18,9 proteine ve sıfır karbonhidrata sahiptir.
Havuz Balıklarının Bulunduğu Bölgeler
Avrupa’da daha yaygın olan havuz balıkları, ülkemizde de sıkça görülmektedir. Genellikle Yeşilırmak, Kızılırmak ve Çoruh havzasında karşılaşılan bu balıklar, Marmara ve Trakya bölgelerinde de yayılış göstermektedir.
Sapanca Gölü’nden Van Gölü’ne kadar pek çok yerde yaşayabilen balık kısa sürede binlerce üremesi nedeniyle sıkça karşımıza çıkmaktadır. Ancak her balık türünde olduğu gibi havuz balığında da av yasağı bulunmaktadır. Bu nedenle kısıtlanan tarihler dışında göllerde avcılığı yapılabilmektedir.
Havuz Balıklarının Farklı Türleri
3000’den fazla balık türüne sahip en çeşitli balık familyasından olan havuz balığı, Sazangiller yani Cyprinidae familyasının alt türü olarak karşımıza çıkmaktadır. Yaşayan 1270 türden birisi olan balığın piyasada farklı renk kombinasyonlarına sahip yaklaşık 100 çeşidi bulunmaktadır. Bu nedenle havuzlarda, akvaryumlarda ve balıkçılarda renk renk bu balık ile karşılaşmak mümkündür.
